این مقاله کمی بدون تعارف و رک میخواد درباره ی موضوع کوچینگ صحبت کنه، که دیگه کم کم داره از موهبت به  نوعی معضل! در ایران تبدیل میشه. بنابراین لطفا اگر فکر میکنین که ممکنه بهتون بر بخوره، این مقاله رو نخوانید.

مقدمه:

کوچینگ کنکور، کوچ فروش، کوچ تغذیه، یادگیری زبان، کتاب خوانی، نوشتن، قدردانی و تقریبا توی هر حوزه ای، افراد و کسب و کارها، یک کلمه ی کوچ رو مثل یه بسته بندی شیک ولی پوچ و تو خالی به خدماتشون اضافه کردن. تقریبا از هر چند پیج اینستاگرام، در بایوی  پیج یک نفر نوشته شده: لایف کوچ، بیزینس کوچ، کوچ بین المللی و سایر اسامی کوچینگی که اگر بخواهیم همه ی  اونا رو بنویسیم باید از یک صبح تا شب برای تکمیلشون وقت بذاریم.

این روزها تبلیغات  کوچینگ برخی عزیزان، جوری شده که انگار همه ی مشکلات دنیا حل نمیشدن تا اینکه ناگهان، کوچینگ خودش رو مثل ابرقهرمان های فیلم های مارول، نشون داده و ناجی تمامی مشکلات بشریت، کسب و کارها و محیط زیست شده!!!

سوال مهمی که پیش میاد اینه که  با وجود این حجم از ادعاهای کوچینگ و تبلیغات زرد، آیا کوچینگ حقه بازی و رویا فروشی جدیده یا کسب و کاری ارزشمند و حرفه ای؟ 

در ادامه ی مقاله در مورد کوچینگ صحبت میکنیم و جواب سوال بالا رو به نظر شما می سپاریم.

نگاهی اجمالی به کوچینگ و سازمان های ناظر بر آن در دنیا:

کوچینگ یا مربیگری، فرآیندیه که  باعث خلق فکر در افراد میشه و به حل مسائل خلاقانه، شکوفایی و رشد عملکرد در زندگی و کسب و کار کمک میکنه. کوچینگ از رشته های علمی مختلفی مانند علوم شناختی، مدیریت کسب و کار، نوروساینس و غیره کمک می گیره. به دلیل تنوع کوچینگ در فرهنگ های مختلف از زمان های گذشته تا امروز، بیشتر از یک تعریف واحد برای آن وجود دارد. اگرچه این امر مانع داشتن استاندارد و قوانین حرفه ای در این حوزه نشده. در دنیا، سازمان های معتبری که هدف آن ها قانون گذاری، تنظیم استانداردهای حرفه ای و نظارت بر روند افرادی که خود را کوچ معرفی میکنند وجود دارد  که به یکپارچگی حرفه ای این حوزه کمک میکند. تمامی کوچ های حرفه ای دارای مدارک معتبر کوچینگ از این نهاد های بین المللی هستند. این انجمن های حرفه ای، نقش مهمی در استانداردسازی شیوه های کوچینگ و ترویج دستورالعمل های اخلاقی برای دو مورد زیر ایفا میکنند.

1-  تعیین قانون و نظارت بر مدارس آموزش کوچینگ و تربیت کوچ: تنها مدارسی میتوانند آموزش کوچیگ به افراد دهند  که مجوز رسمی از سمت سازمان های جهانی کوچینگ داشته باشند و در انتها، فارغ التحصیلان آزمون های کوچینگ تعیین شده از سمت سازمان را می دهند که در صورت قبولی، اعتبارنامه های کوچینگ در سطوح مختلف دریافت میکنند.
چگونه این مدارس را تشخیص دهید؟ نام این مدارس و سطوح آموزشی مورد تایید آن ها در وب سایت های سازمان های کوچینگ آورده شده است و برای عموم قابل مشاهده است.

2- افرادی که خود را کوچ  معرفی میکنند: این افراد، مجوز و اعتبارنامه ی مورد تایید از سازمان ها به همراه اسم و تاریخ انقضای اعتبارنامه های خود را دارند و موظف هستند، شیوه ی کوچینگ خود را تماما بر اساس قوانین، استاندارد ها و صلاحیت های تعیین شده برای کوچینگ پیروی کنند.

بنابراین اگر به دنبال کوچ هستید، مدارک آن ها و یا نام مدارس آن ها را جست و جو کنید، همچنین میتوانید از آن ها بخواهید که مدارک،  صلاحیت ها و قوانین کوچینگ را به شما ارئه دهند.در غیر این صورت، خودتان مسئول هدر رفتن پول و سرمایه گذاریتان هستید. صرف نوشتن نام کوچ، یا یک مدرک کاغذی فردی را کوچ حرفه ای و معتبر نمیکند.

نام سازمان های جهانی  ناظر بر کوچینگ چیست؟
دو مورد از معتبرترین  سازمان ها که از گذشته تا امروز وجود دارد:

•    ICF
•    EMCC

ریشه های کوچینگ چیست؟

بر اساس کتاب راهنمای جامع کوچنیگ نوشته ی جاناتان پاسمور و تحقیقات لنی وایلدفلاور در تاریخچه کوچینگ، چندین جریان مهم و موثر بر روند کوچینگ در شکل پایین به طور خلاصه  اشاره میکند.

کوچینگ چیست؟

جاناتان پاسمور مثال جالبی داره که میگه: بستنی رو در نظر بگیرین که طعم های مختلفی داره اما با وجود تفاوت طعم ها و رنگها و مخاطبینش، زمینه و بافت اصلی تمام بستنی ها یکسان هست. کوچینگ هم شبیه به بستنی تنوع داره اما، بافت اصلی یکسان هست. تعاریف کوچینگ زیر برگرفته از کتاب آقای جاناتان پاسمور، کوچ اجرایی، محقق  کوچینگ، جزء 8 نفر برتر کوچ ها در thinker 50 و نویسنده ی کتاب راهنمای جامع کوچینگ و نیز  خانم ایمی برن کوچ نوروساینتیست و نویسنده ی کتاب Neuroscience for Coaches ارائه شده.

برخی از حوزه های تخصصی کوچینگ

کوچینگ اجرایی executive coach: 

تمرکز کوچینگ اجرایی در درجه اول توسعه حرفه ای و شخصی مدیران ارشد و رده بالا واعضای C-suite هست. کوچ اجرایی، به ارتقا کیفیت راهبری در سطح اجرایی، پرداختن به چالش های مدیریتی پیچیده و دستیابی به اهداف استراتژیک تجاری کمک میکند. هدف کوچ اجرایی کمک به مراجعین در دستیابی به اهداف متقابل تعریف شده است، که باعث بهبود عملکرد حرفه ای و رضایت شخصی و در نهایت به نفع سازمان است.

کوچینگ رهبری leadership coach:

مربیگری رهبری بر توسعه ی قابلیت‌ها و رفتارهای رهبری متمرکز است و به پرورش ویژگی های رهبری مؤثر، پرورش فرهنگ سازمانی مثبت و بهبود پویایی و عملکرد کلی روابط  تمرکز دارد. مراجعین آن ها  به دنبال تقویت قابلیت‌های رهبری کردن برای ایجاد موفقیت پایدار سازمانی هستند.

کوچینگ سلامت Health coach:

کوچینگ سلامت، بر اساس تئوری تغییر رفتار، توسط متخصصان مختلف سلامت اجرا میشود و شامل فرآیندی بیمار محور است. این رویکرد شامل تعیین اهداف تعیین شده توسط بیمار است که شامل مواردی مانند تمرین اهدافی برای پرووش خودیابی self discovery، و تقویت مسئولیت پذیری در رفتارهای مربوط به سلامت health behaviours می شود. 

کوچینگ زندگی life coach and wellbeing coach:

مربیگری زندگی حوزه ی گسترده و تقریبا پایه در کوچینگ است.
لایف کوچینگ را می توان به طور کلی به عنوان یک فرآیند مشارکتی، متمرکز بر راه حل، نتیجه محور و سیستماتیک تعریف کرد که در آن کوچ افزایش تجربه موثر زندگی و دستیابی به هدف را در زندگی شخصی و یا حرفه ای مراجعین عادی و غیر بالینی،  تسهیل می کند. (گرانت، 2014). به زبان ساده، کوچینگ زندگی اغلب به عنوان کوچینگ خارج از عرصه کار در نظر گرفته می شود. یکی از تمایزهای احتمالی بین کوچینگ زندگی و کوچینگ سلامت بر اساس ارائه دهنده خدمات است. "مربیگری سلامت" توسط متخصصان سلامت ارائه می شود، در حالی که "کوچینگ زندگی یا رفاه life and well being coaching " توسط افرادی خارج از بخش بهداشت و سلامت ارائه می شود. اخیرا در بریتانیا و استرالیا، اصطلاح «کوچینگ زندگی» محبوبیت خود را کاهش داده و با عبارت «کوچینگ رفاه  well being coaching» جایگزین شده است.

کوچینگ سازمانی organizational coach:

مربیگری سازمانی (کوچ درون سازمانی، کوچ برون سازمانی) بر افزایش عملکرد کلی و اثربخشی یک سازمان به عنوان یک کل متمرکز است که می تواند شامل پرداختن به موارد مختلفی مانند ارتقا فرهنگ سازمانی و چالش های سیستمی درون سازمان باشد. دامنه ی کاری کوچ های سازمانی اغلب با سطوح مختلف کارمندان و تیم‌های درون یک سازمان کار می‌کند و هدفشان بهبود همکاری، ارتباطات و پویایی کلی در سازمان های کوچک، متوسط و یا بزرگ (SME) است. آنها بر ایجاد یک محیط کاری مثبت و سازنده برای دستیابی به اهداف سازمانی تمرکز می کنند.

تیم کوچ team coach:

تیم کوچ ها از تیم ها در تقویت همکاری، ارتباطات و عملکرد، پرورش پویایی مثبت تیم و دستیابی به اهداف جمعی حمایت می کنند. دو نکنه ی مهم:

• تیم و گروه دو معنای متفاوت دارند و تیم کوچ و کوچینگ گروهی نیز از یکدیگر مجزا هستند
• تیم کوچینگ با تیم سازی متفاوت است.

پرچم های قرمز در کوچینگ:

این موارد بر اساس قوانین ICF خلاف مقررات در کوچینگ است و کوچ ها نباید در جلساتشان با شما آن ها را انجام دهند.

• راهکار دادن به شما.
• درس دادن به شما.
• نصحیت کردن به شما.
• قطع کردن صحبت ها شما.
• قضاوت و تشخیص مثبت و یا منفی (مثل تو ADHD داری، تو کمال گرایی داری، تو اعتماد بنفس کمی داری، تو باور تایید طلبی داری،  تو خوش اخلاقی و غیره).
• دادن نظر شخصی: مثلا بنظر من، انتخابت درست/ غلط بود.
• بدون اجازه ضبط کردن اطلاعات و یا انتشار اطلاعات شما.
• هدایت جلسه بر خلاف روند مد نظر شما (انتخاب به جای شما)
• بی احترامی و غیره.

بارزترین ویژگی های کوچینگ چیست؟

کوچ ها از شما پرسشگری میکنند. پرسشگری و بازتاب دهی دو ویژگی بارز در میان جعبه ابزار حرفه ای کوچینگ هست. سوالی که معمولا پیش می آیند این است بدون راهکار دادن، راهنمایی کردن و آموزش، کوچینگ می تواند موثر باشد؟  برای جواب این سوال به سراغ مقاله ی آقای گرنت می رویم.

آیا کوچینگ واقعا کار میکنه؟

خلاصه ی تحقیق در مقاله ی آقای Anthony M Grant با عنوان: تاثیر کوچینگ زندگی بر دستیابی به هدف، فراشناخت و سلامت روان،( The impact of life coaching on goal attainment, metacognition and mental health)

در این تحقیق؛ میانگین سن شرکت کنندگان، 36.5 سال بود. این افراد اهداف مختلفی در زندگیشان (سلامت، روابط، کار و...) را انتخاب کردند، (حتی اهدافی که در گذشته به آن ها نرسیده بودند) و  10 جلسه ی کوچینگ گروهی  50 دقیقه ای رو تجربه کردن. نتیجه نهایی چه شد؟

• دستیابی به اهداف: افزایش قابل توجهی در پیشرفت و دستیابی به اهداف مشاهده شد. 
• سلامت روان: برنامه ی کوچینگ زندگی توانست به طور چشمگیری، سطوح افسردگی، اضطراب و استرس رو کاهش بده.
• کیفیت زندگی: کیفیت زندگی نیز به طور قابل‌توجهی بهبود یافت.

شایان ذکر است که، منظور از کوچ ها،  کوچ های حرفه ای با مدارک بین المللی  دریافت شده از سازمان های  ناظر بر کوچینگ بوده است.

اگر برایتان این سوال پیش می آید که کوچینگ چگونه بدون راهنمایی و با پرسشگری میتواند اثربخش باشد، منتظر مقاله ی جدید باشید.

سخن پایانی:

اگه این مقاله رو دوست داشتی، پیشنهاد میدم که حتما این مقاله ی کوچینگ رو هم بخونی.
نظر شما درباره ی کوچینگ چیست؟