مطالب تصادفی
ضرورت شناخت سوگیری های شناختی
تصویر بالا برگرفته از کدکس سوگیری های شناختیست، در صورت تمایل به دیدن کامل آن، روی عکس کلیک کنید تا به صفحه ی مربوطه هدایت شوید.
سوگیری= تفکر نابالغانه
این مقاله، قسمت صفرم و مقدمه ای درباره ی ضرورت آگاهی از سوگیری های شناختیست که در قسمت های بعدی به توضیح سوگیری های شناختی می پردازد.
سارا و نسیم، دو دانشجوی مصمم و متعهد در دانشگاه با رشته های تحصیلی مختلف هستند که از بهار 1402، به خاطر نوشتن پایان نامه ی خوب، هدف یادگیری زبان انگلیسی تا سطح پیشرفته را برای خود تعیین کردند و یک گروه مطالعاتی در خوابگاه تشکیل دادند.نسیم تصمیم گرفت مسیر زبان را با کمک معلم و کلاس زبان انگلیسی یاد بگیرد و در نقطه ی مقابل، سارا تصمیم گرفت به طور خودخوان سفر یادگیری زبان خود را شروع کند.
پنج ماه گذشت،
به طور پیوسته سطح مهارت های انگلیسی نسیم بهتر میشد و او علاوه بر هدف تحصیلی، توانست یک درآمد جدید نیز به دلیل این مهارت جدید کسب کند در حالی که سارا علیرغم تلاش‌هایش، پیشرفت موثری نمیکرد.
با وجود تلاش های مشابه، چه چیزی باعث تفاوت نتایج شد؟
مسئله به خاطر کمتر تلاش کردن سارا یا کمتر وقت گذاشتن او نبود؛ بلکه به دلیل اشتباه در ارزیابی روند مطالعاتی به دلیل سوگیری های تایید خود، منفی نگری، لنگر انداختن، توجه گزینشی بود که منجر به طراحی برنامه ی مطالعاتی اشتباه و ناموثر شد. برای درک اینکه دقیقا چه چیزی باعث هدر رفتن انرژی و تلاش های سارا شد، لازم است با موضوع بسیار مهمی به نام سوگیری های شناختی آشنا شویم.
سوگیری های شناختی به طور ساده، خطاهای فکری ما هستند که معمولا متوجه آن ها نیستیم در حالی پیامدهای گسترده ای در جنبه های مختلف زندگی دارند.
تعریف سوگیری های شناختی
سوگیری های شناختی مثل یک عینک فیلتر دار روی چشمان ماست که دید ما را از زوایای مختلفی محدود میکند و باعث میشود که از دریچه ی کوچک محدودی، اطلاعات را ببینیم و از توجه و دیدن باقی اطلاعات محروم شویم.
این عینک فیلتر دار باعث خطا در تفکر و ادراک ما و در نتیجه باعث خطا و اشتباه در نظر و نتیجه گیری می شود. یکی از نشانه های معمول آن، مطمئن بودن صد در صدی به نظرات و نتیجه گیری هایمان هست!
تا امروز تعداد زیادی از سوگیری های شناختی کشف شده است. آگاهی / عدم آگاهی از سوگیری‌های شناختی، بر نحوه درک اطلاعات، تصمیم‌گیری و نوع تعامل با دیگران در زندگی روزمره تأثیر زیادی می‌گذارند.
Cognitive biases are systematic cognitive dispositions or inclinations in human thinking and reasoning that often do not comply with the tenets of logic, probability reasoning, and plausibility. These intuitive and subconscious tendencies are at the basis of human judgment, decision making, and the resulting behavior. Psychological frameworks consider biases as resulting from the use of (inappropriate) cognitive heuristics that people apply to deal with data-limitations, from information processing limitations, or from a lack of expertise. Neuro-evolutionary frameworks provide a more profound explanation of biases as originating from the inherent design characteristics of our brain as a neural network that was primarily developed to perform basic physical, perceptual and motor functions, and which also had to promote the survival of our hunter-gatherer ancestors.
سوگیری های شناختی گرایش ها یا تمایلات شناختی سیستماتیک در تفکر و استدلال انسان هستند که اغلب با اصول منطق، استدلال احتمالی و معقول بودن مطابقت ندارند.
این تمایلات شهودی و ناخودآگاه اساس قضاوت انسان، تصمیم گیری و رفتار ناشی از آن است. چارچوب‌های روان‌شناختی سوگیری‌ها را ناشی از استفاده از روش‌های اکتشافی شناختی (نامناسب) می‌دانند که افراد برای مقابله با محدودیت‌های داده‌ها، محدودیت‌های پردازش اطلاعات یا کمبود تخصص به کار می‌برند.
چارچوب‌های عصبی-تکاملی توضیح عمیق‌تری از سوگیری‌ها ارائه می‌دهند که از ویژگی‌های طراحی ذاتی مغز انسان به‌عنوان یک شبکه عصبی که عمدتاً برای انجام عملکردهای فیزیکی، ادراکی و حرکتی اولیه توسعه یافته است و برای بقای شکارچی گردآورنده ها بوده است.
سوگیری شناختی مربوط به حوزه های روانشناسی و به ویژه علوم شناختی است، که بر مطالعه فرآیندهای ذهنی، از جمله ادراک، توجه، حافظه، زبان و تصمیم گیری تمرکز دارد. محققان این حوزه ها به بررسی چگونگی تأثیر سوگیری های شناختی بر تفکر، رفتار و تصمیم گیری انسان می پردازند.
اگر از سوگیری های شناختی بی خبر بمانید، چه چیزهایی را از دست می دهید؟
اختلال در تصمیم گیری:
سوگیری های شناختی به دلیل محدود کردن زوایای دید، باعث میشود که بر اساس فرضیات نادرست و ناکافی تصمیم گیری اشتباه کنید.
مثال: تصور کنید میخواهید بین دو گزینه ی استعفا از کار فعلی و قبول کردن پیشنهاد شغلی با حقوق بالاتر اما مدت زمان رفت و آمد طولانی تر، تصمیم گیری کنید. بدون در نظر گرفتن تأثیر بلند مدت، هزینه های رفت و آمد (مالی، زمانی، انرژی و غیره) بر رضایت شغلی و کیفیت زندگی خود، پذیرش شغل جدید را گزینه ی بهتری ارزیابی کنید و تصمیم اشتباهی میگیرید و سپس پشیمان می شوید.
سو تفاهم در روابط:
شما ممکن است به اشتباه، رفتار دیگران را به کل شخصیت آنها نسبت دهید و به مرور و به اشتباه، روابط خود را تیره و تار و یا حتی تمام کنید.
مثال: این آدم خودخواه و خوبینه و نمیشه باهاش ارتباط موثری داشت.
بلاک شدن توانمندی ها:
سوگیری های شناختی، می تواند خلاقیت و توانمندی حل مسئله ی شما را محدود کند و فرصت ارائه ی راه حل ها و فرصت های نوآورانه را از دست بدهید.
مثال: برای توسعه ی محصول شرکت خود، روش های جدید و نوآورانه را کنار میگذارید چون در گذشته، یک روش بازدهی مناسبی داشته است، شما تا امروز نیز به طور مرتب و علی رغم بهره وری پایین، فقط از همان راهبرد تکراری استفاده میکنید.
ذهن تاریخ مصرف گذشته و رکود:
ناآگاه ماندن از سوگیری های شناختی خود، می تواند به رکود فکری منجر شود.
مثال: در مقابل ایده‌های جدید مقاومت میکنید و با وجود مشکلات فراوان، به باورهای منسوخ شده می چسبید.
از دست دادن همدلی:
عدم شناخت سوگیری ها می تواند درک دیدگاه ها و تجربیات دیگران را برایتان چالش برانگیز کند که مانع از برقراری ارتباط مؤثر با افراد متنوع و کاهش دایره ی ارتباطی شما می شود.
موارد بالا، نمونه هایی از خسارات ناشی از نشناختن سوگیری های شناختیست.
کشف و سوگیری های شناختی، بازی زندگی شما را به شدت متحول می کند و تاثیرات سازنده ی عمیقی در زندگی شخصی، روابط و کسب و کار شما ایجاد می کند که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.
• تصمیم گیری قدرتمند
• بهبود روابط
• ذهن باز
• افزایش انعطاف پذیری
• نوآوری و خلاقیت
• رشد شخصی
• افزایش تاب آوری
• بهبود سرمایه های شناختی
• و غیره.
در مقالات آینده، به تعریف سوگیری های شناختی مختلف پرداخته میشود تا به کمک آن ها، تحول عمیقی در بازی زندگی خود خلق کنید.
منبع:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Cognitive_bias_codex_en.svg
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780128093245241059
نظرات (0)
در این قسمت نظر خود را با ما در اشتراک بگذارید