تا حالا توجه کردین که چرا، بعضی آدما، با وجود تمام مشکلات ریز و درشتی که سر راهشون سبز میشه، باز هم دائما در حال رشد و پیشرفت هستند؟

یکی از  نقطه ی مشترک های مهم این افراد، درجه بالای سرمایه روانشناختی  آن هاست.

سرمایه روانشناختی شبیه حساب بانکی ذهنیست که همه افراد می توانند آن را توسعه دهند تا  به آن ها در غلبه بر موانع ، کاهش استرس، بهبود رضایتمندی و شکوفایی کمک کند.

در این مقاله، توضیح می‌دهیم که سرمایه روان‌شناختی چیست، چگونه می‌توانید سرمایه خود را توسعه دهید ؟

سرمایه روانشناختی چیست؟

مفهوم سرمایه روانشناختی برای اولین بار در دهه 2000 در جنبش روانشناسی مثبت اندیشی توسعه یافت.  سرمایه ذهنی  مانند حساب بانکی ذهنی شماست که روی تواناییتان برای عبور از شرایط سخت  بسیار موثر است. همانطور که ممکن است سرمایه مالی (مالیات خانه، دارایی های با ارزش و غیره) داشته باشید تا در زمان های تحت فشار و سخت از آن ها استفاده کنید، منابع ذهنی  نیز به  شما در زمان های چالش برانگیز کمک میکند.

همچنین مفهوم سرمایه روانشناختی با یافته‌های اخیر در زمینه نوروپلاستیسیتی نیز بیشتر مرتبط شده است. )از آنجایی که مغز  انعطاف پذیر است، سرمایه روانشناختی را می توان، ارزیابی، مدیریت و تقویت کرد).

4  پایه ی  سرمایه روانشناختی به صورت زیر تعریف می شوند:

امید:

امید یک ذهنیت مثبت است که با انتظارات خوش بینانه برای آینده و باور به توانایی خود برای عبور از چالش ها و دستیابی به نتایج مطلوب مشخص می شود و شامل تعیین اهداف معنی دار، توسعه استراتژی هایی برای دستیابی به آنها و حفظ انگیزه و انعطاف پذیری برای غلبه بر موانع در مسیر است. امید صرفاً آرزو نیست، بلکه فرآیندی فعال برای تجسم آینده ای بهتر و برداشتن گام هایی در جهت تحقق آن است.

خودکارآمدی:

 باور فرد به توانایی های خود برای انجام موفقیت آمیز وظایف و کارها برای کسب اهداف اشاره دارد. خودکارآمدی نقش مهمی در پرورش امید دارد، زیرا زمانی که افراد به توانایی خود برای غلبه بر چالش‌ها باور داشته باشند، به احتمال زیاد اهداف بلندپروازانه‌ای تعیین می‌کنند و در مواجهه با موانع پافشاری می‌کنند.

خوش بینی:

خوش بینی شامل داشتن دیدگاه مثبت و انتظار نتایج مطلوب در موقعیت های مختلف است. مشخصه آن این است که احتمال وقوع رویدادهای مثبت بیشتر از رویدادهای منفی است. افراد خوش بین شکست ها را دائمی نمیبینند و نیز شخصی سازی نمیکنند. حتی در هنگام مواجهه با ناملایمات امید خود را حفظ می کنند. (منظور خوش بینی سمی نیست).

تاب‌آوری:

تاب‌آوری ظرفیتی برای بازگشت (bounce back) از شکست‌ها، سازگاری با تغییرات و حفظ رفاه در مواجهه با ناملایمات است. افراد تاب‌آور برای مقابله با چالش‌ها و شکست‌ها مجهزتر هستند، که به آنها کمک می‌کند حتی در زمان‌های سخت  تعادل و امید را حفظ کنند.

مجموعه ی این 4 منابع در کنارهم، نشان دهنده HERO ( سرمایه روانشناختی کلی) شما هستند. جدول پایین برای ارزیابی میزان سرمایه روانشناختی شما است. ( پرسشنامه را از طریق کامپیوتر ببینید).

حال که حساب بانکی ذهنی خود را محاسبه کردید، در ادامه، به مزایای بهبود حساب بانکی ذهنی و سپس روش های توسعه ی آن می پردازیم.

برخی از مزایای بهبود سرمایه روانشناختی برای فرد و سازمان:

افزایش سرمایه روانشناختی :

توسعه سرمایه روان‌شناختی بر اساس روان‌شناسی مثبت مارتین سلیگمن و ترکیب یافته‌های نوروساینس می‌تواند رویکردی قدرتمند برای افزایش رفاه و رشد باشد .چند استراتژی که این دیدگاه ها را یکپارچه می کند، در ادامه ارائه شده است.

پرورش احساسات مثبت:

درگیر شدن در فعالیت‌هایی که احساسات مثبت را ترویج می‌کنند، مانند تمرین‌های قدردانی، اعمال محبت آمیز، و چشیدن تجربه‌های مثبت، می‌تواند به سرمایه روان‌شناختی کمک کند. تحقیقات نوروساینس  نشان می دهد که احساسات مثبت تأثیر مفیدی بر عملکرد مغز و بهزیستی کلی دارند. گنجاندن منظم این فعالیت ها در زندگی روزمره می تواند به تقویت چشم انداز خوش بینانه تر و افزایش منابع ذهنی  کمک کند.

تمرین ذهن آگاهی و خود بازتابی Self-Reflection:

ذهن آگاهی، شامل آگاهی از لحظه حال بدون قضاوت است. ترکیب ذهن آگاهی با خود بازتابی می تواند خودآگاهی و بینش نسبت به نقاط قوت، ارزش ها و آرزوها را ارتقا دهد.

مطالعات نشان داده است که تمرینات ذهن آگاهی تأثیر مثبتی بر انعطاف پذیری مغز، تنظیم هیجانی، انعطاف پذیری و تصمیم گیری دارد.

توسعه ذهنیت رشد:

پذیرش ذهنیت رشد یک عنصر کلیدی سرمایه روانشناختی است. روانشناسی مثبت مارتین سلیگمن و مفهوم نوروپلاستیسیته هر دو از این ایده حمایت می کنند که افراد می توانند در طول زندگی خود رشد کنند و رشد کنند. با اتخاذ یک طرز فکر رشد، افراد بر این باورند که توانایی ها و هوش آنها را می توان با تلاش، یادگیری و پشتکار توسعه داد. این طرز فکر، پذیرش چالش‌ها، جستجوی بازخورد و پذیرش ذهنیت بهبود مستمر را تشویق می‌کند.

تعیین اهداف معنادار:

هدف گذاری نقش بسزایی در سرمایه ذهنی  دارد. با تعیین اهداف مشخص، چالش برانگیز و معنادار، افراد می توانند از انگیزه و حس هدفمندی درونی خود بهره ببرند. تحقیقات نوروساینس  نشان می دهد که سیستم پاداش مغز هنگام پیگیری  کردن اهداف معنادار شخصی فعال می شود و منجر به افزایش تعامل و احساسات مثبت می شود. به ارزش ها، علایق و آرزوهای خود فکر کنید تا اهدافی را تعیین کنید که با خود واقعی شما هماهنگ باشد.

ایجاد روابط مثبت:

ارتباطات اجتماعی برای رفاه ذهنی حیاتی است. پرورش روابط مثبت و شبکه های حمایت اجتماعی می تواند سرمایه ذهنی  را تقویت کند. مطالعات نوروساینس  نشان می دهد که تعاملات اجتماعی مثبت، مناطق مغز مرتبط با پاداش و رفاه را فعال می کند. برای ایجاد روابط معنادار، تقویت همدلی و تمرین مهارت های ارتباطی موثر برای افزایش سرمایه اجتماعی و بهزیستی خود well-being، زمان بگذارید.

تمرین شفقت به خود:

شفقت به خود شامل رفتار با مهربانی، درک و پذیرش در مواقع دشواری یا شکست است. این جزء حیاتی سرمایه روانشناختی است و از تاب آوری و بهزیستی حمایت می کند. تحقیقات نوروساینس  نشان می دهد که شفقت به خود، نواحی مغز مرتبط با تنظیم هیجانی را فعال می کند و افکار انتقادی خود را کاهش می دهد. شفقت به خود را تمرین کنید و با همان مراقبت و حمایتی که به یکی از عزیزانتان در مواجهه با چالش ها ارائه می دهید، رفتار کنید.

سخن پایانی:

اگر دغدغه و نگرانی که برای حساب بانکی پولیتان دارید را برای حساب بانکی ذهن خود نیز داشته باشید؛ چقدر زندگیتان عوض خواهد شد؟

برای توسعه سرمایه روانشناختی خود امروز وقت بذارید تا فردا برایتان زمان تولید کند. البته این را بخاطر بسپارید که این استراتژی ها  و اقدامات مجزا و مقطعی نیستند، بلکه اقدامات مستمری هستند که به تعهد و ثبات شما نیاز دارند.

پانویس و منابع: